Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі еліміздің Авраам келісімдеріне қосылғанын мәлімдеді, деп хабарлады Сыртқы істер министрлігі. Авраам келісімі АҚШ президенті Трамптың Таяу Шығыстағы бейбіт үдерісті ілгерілетудегі ұстанымын нығайтуға бағытталған.
Сарапшылардың сөзінше:
- бұл шешім Қазақстан үшін ислам әлемімен қарым-қатынаста шектеу тудырмайды,
- АҚШ-пен өзара іс-қимылдың көкжиегі мен деңгейін едәуір кеңейтеді
- Авраам келісімдері Дональд Трамптың бірінші каденциясында жасалды және негізінен Америка Құрама Штаттарының делдалдығы арқылы Израильдің араб елдерімен татуласуына қатысты болды.
- Бұл келісімдер араб елдері мен Израиль арасындағы мемлекетаралық қарым-қатынастардың қалыпқа келуін білдірсе де, араб елдерінің АҚШ-пен өзара қарым-қатынастарының деңгейін арттыру үшін маңызды болды.
- АҚШ пен араб елдері арасындағы өзара іс-қимылдың сапалы жаңа формасы болды.
«Әзербайжан мен Өзбекстан «Авраам келісімдеріне» Қазақстаннан кейін қосылған келесі елдер бола алады. Бұл туралы Reuters агенттігі мен Atlantic Council орталығы жазады.
Reuters хабарлағандай:
АҚШ президенті Дональд Трамп Қазақстан келісімге қосылуға мүдделі жалғыз ел емес деп мәлімдеді.«Израильмен тығыз байланысы бар Әзірбайжан мен Өзбекстан да әлеуетті кандидаттар ретінде қарастырылады», — деп атап өтті Трамп.
Өз кезегінде Atlantic Council сарапшылары Қазақстанның қосылуы — басы ғана деп атап өтеді.
«Әзербайжан мен Өзбекстан сияқты Кавказ мен Орталық Азияның көптеген түркі елдері де» Авраам келісімдеріне «қосылуға қызығушылық танытуда», — деп санайды сарапшылар.
Олардың пікірінше, себеп АҚШ және Израильмен қарым-қатынасты нығайтуға, сондай-ақ халықаралық байланыстарды әртараптандыруға ұмтылуда жатыр.
«Авраам келісімдері» еврей мемлекеті мен араб елдері арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнату үшін 2020 жылы АҚШ-тың делдалдығымен Израиль, БАӘ, Бахрейн және Марокко арасында қол қойылды. 2021 жылы келісімге Судан, содан кейін Египет қосылды.
«Қазақстанның Таяу Шығыстағы жағдайды реттеу үшін АҚШ бастамашылық еткен Авраам келісімдеріне қосылуы елдің сыртқы саясатының шынайы және прагматикалық тәсілін көрсетеді» дейді саясаттанушы Ғазиз Әбішев әлеуметтік желідегі парақшасында.
«Қазақстан АҚШ президенті Дональд Трамптың Таяу Шығыстағы қатынастарды тұрақтандыруға бағытталған негізгі дипломатиялық жобасы — Авраам Келісімдеріне қосылды. Бұл туралы президент Қасым-Жомарт Тоқаев Ақ үйде Дональд Трамппен кездесу барысында мәлімдеді. Екі көшбасшы Израиль үкіметінің басшысымен телефон арқылы сөйлесті» дейді саясаттанушы.
Іс жүзінде Авраам келісімдері бай араб мемлекеттері мен АҚШ қамқорлығындағы Израиль арасында жемісті қарым-қатынас орнатуға бағытталған — барлық тараптардың Палестина мәселесі бойынша бірқатар ымыраға келуі, деп еске салды ол.
«Әзірге Қазақстанның барлық одақтастары Келісімге қосылған жоқ. Мысалы, Түркия оны қолдамайды. Бірақ Қазақстан үшін бұл блоктық ойлау мәселесі емес, шынайы әлемге ұмтылу мәселесі. Ал, екіншіден, прагматизм, экономикалық байланыстарды дамыту мәселесі», — деп жалғастырды сарапшы.
Оның айтуынша, Қазақстанның егеменді сыртқы саясаты күштер тепе-теңдігін, нақты жобаларды және ойыншылардың оларды жүзеге асыру қабілетін шынайы бағалауға негізделген.
«Қазақстан 2023 жылдың 7 қазанынан кейін Израильдің іс-қимылына салмақты қарады. Бұл ретте барлық тараптарды үнемi үнқатысуға шақырады. Бірақ Катарға соққы берілгеннен кейін Қазақстан егемендікті бұзуды қабылдамаудың принципті позициясын алды. Премьер Нетаньяхудың Катар әмірінен кешірім сұрауы Астананың салыстырып тексерілген позицияны ұстанғанын растады», — деп атап өтті саясаттанушы.
