Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы (ҚҚҚ) сауалнама жүргізген сарапшылар теңге бағамының қарашада бір доллар үшін 532,8 деңгейінде сақталуын болжап отыр.
ҚҚҚ сауалнамасына қаржы нарығының кәсіпқойлары, банк, сақтандыру, брокерлік ұйымдардың өкілдері, талдау және қазынашылық бөлімшелерінің қызметкерлері қатысты.
Сарапшылардың пайымдауынша, желтоқсан айында теңге бағамы доллардан қайтарылған артықшылықты сақтап қалады. Ол желтоқсанның басына қарай 532,8 теңге деңгейінде болады деп күтілуде. Бағамды экономикадағы нақты мөлшерлеменің (инфляцияны ескере отырып) 5,6% -ға дейін өсуі, салық төлеудің тоқсандық кезеңі, сондай-ақ шетел валютасын көтеріңкі сату (қарашада $1,5 млрд) қолдау керек.
Бұл ретте мұнай экспортынан түсетiн кiрiстiң төмендеуiнен және импорттың өсуiнен келесi жыл iшiнде валютаға қысым сақталуы мүмкiн. 12 айдан кейін сарапшылар валюта бағамы бір доллар үшін 554,6 теңгені құрайды деп күтеді.
Базалық мөлшерлеме сарапшылар дерлік Ұлттық банктің келесі отырысында базалық мөлшерлеменің 18% деңгейінде сақталуын күтеді.
- Тұтыну бағаларының индексін (ТБИ) нысаналы 5% деңгейіне қайтару үшін базалық мөлшерлеменің деңгейі айтарлықтай қатаң болып қалуы тиіс.
- Бір жылдан кейін ол болжам бойынша 15,75% құрауы тиіс.
«Осылайша, нарыққа қатысушылар инфляциялық аяның тұрақты төмендеуіне және ТБИ бойынша күтулердің тұрақтануына дейін ағымдағы қатаң монетарлық саясаттың сақталуын күтеді. Ақша-несие жағдайларының жылдам жұмсаруы инфляцияға қарсы тәуекелдерді күшейтуі мүмкін», — деп атап өтті ҚҚҚ-да.
Доллар енді кейінге шегіне алмайды
Теңге осыншама қарқынмен 520-ға жететіндей болып көрінгенімен, оның нығаюы тоқтады. Мысалы, Halyk Finance сарапшылары жыл соңына қарай долларды 550-560 теңгеден, ал тиісінше келесі жылы, 2026 жылы — 600 теңгеден күтеді.
Белгісіздік:
Жағдай біркелкі емес. Бір жағынан, долларды қазір сатып алудың қисыны бар, әзірге ол арзан. Екінші жағынан, бағам 520 теңгеге дейін түсіп кетуі мүмкін деген қорқыныш бар.
Теңгенің жағдайы түсінікті тілмен айтқанда «мен де аң-таң, апам да аң таң » дегенге көбірек ұқсап тұр
Сарапшылардың айтуынша, Ұлттық банк бағамды күрт түсірмейді, себебі неғұрлым мықты теңге инфляциялық күтулерге оң әсер етеді. Осыған дейін Ұлттық банк екіжақты мәлімдеме жасап, пікірталас толқынын тудырды. Бір жағынан, Ұлттық банк басшысы Тимур Сүлейменов белсенді интервенция онсыз да әлсіреп бара жатқан теңгеге зиян келтіруі мүмкін екенін ұқыпты түрде айтып өтті. Екінші жағынан, оның орынбасары Әлия Молдабекова Ұлттық банк қажет болған жағдайда интервенция жүргізуге дайын екенін анық айтты. Теңгенің жағдайы түсінікті тілмен айтқанда «мен де аң-таң, апам да аң таң » дегенге көбірек ұқсап тұр.
