«ҚазМұнайГаз» ҰК-да (ҚМГ) Өзбекстанмен Қазақстанда барлауға және әлеуетті өндіруге қатысуды көздейтін алғашқы жоба пайда болды.
Әңгіме Маңғыстау облысындағы «Жарқын» учаскесі туралы болып отыр. Келісімге қарашада Өзбекстанға сапары барысында президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың қатысуымен ҚМГ мен «Өзбекмұнайгаз» АҚ қол қойды.
Өзбекстан болашақ кен орнының тең иесі ретінде қазақстандық ресурстық базаға алғаш рет қол жеткізіп отыр.
Еске сала кетейік, 2017 жылы көмірсутектер транзиті мен бірлескен жобаларға қатысу мүмкіндігі туралы келісімге қол жеткізілген болатын. Алайда құжат сол кезде саяси уағдаластық деңгейінде қалды. «Жарқын» учаскесіндегі жоба Өзбекстанның Қазақстан аумағындағы мұнай барлау және әлеуетті өндіру саласындағы алғашқы нақты мәмілесі болды.
Сарапшылар 50/50 пайыздық үлес халықаралық келісімдерде ең сирек кездесетін көрсеткіш екенін айтады.
Келісімдерге сәйкес, ҚМГ мен «Өзбекмұнайгаз» АҚ әрқайсысының тереңдігі 2 мың м екі барлау ұңғымасын бұрғылауды жоспарлап отыр.
- Ұлттық компания «Жарқын» геологиялық барлауда мемлекетаралық ынтымақтастықты дамытуға көмектеседі деп сендіреді.
- Сондай-ақ, көмірсутектерді іздеу және өндіру саласындағы болашақ бірлескен жобалар үшін база қалыптастырылатын болады.
- Бұдан басқа, жоба Қазақстанға шетелдік инвестицияларды тартуға, жаңа жұмыс орындарын құруға, сондай-ақ Маңғыстау облысында инфрақұрылымды дамытуға оң әсерін тигізеді
«Energy Monitor» ҚҚ атқарушы директоры Нұрлан Жұмағұловтың айтуынша, желтоқсан айында «Жарқын» учаскесі бойынша үш жылдық мерзім аяқталады. Оның айтуынша, геологиялық зерттеу (ЖСН) мерзімдері ҚМГ-ні бейімдеуі мүмкін: үш жылдық үлгі шеңберлер әрекет етеді, содан кейін учаске жер қойнауын пайдалану келісімшартына ауыстырылады немесе мемлекетке қайтарылады.
Сарапшы ҚМГ аз зерттелген учаскелер үшін барлау (кэрри-қаржыландыру) бойынша шығыстарды өз есебінен көтеруге дайын серіктестерді іздестіретінін еске салады. Өзбек компаниясының Қазақстандағы жұмыс тәжірибесін зерттеуі қызық шығар, деп есептейді ол.
Сарапшылардың айтуынша «Жарқын» бойынша мәміле Орталық Азия іс жүзінде Ресей мен Қытай шеңберінен тыс өзінің энергетикалық жүйесін қалыптастыра бастаған сәтте орын алады.
- Қазақстан үшін жоба әртараптандыруды тереңдетуді,
- Өзбекстан үшін — елден тыс жерде резервтік базаны қалыптастыру жағына созылмалы энергия тапшылығы жағдайынан қадам жасауды білдіреді.
Екі ұлттық компанияның алғашқы бірлескен мәмілесі екі мемлекеттің алдына бірдей стратегиялық міндет қойған кезеңге келді: геосаяси турбуленттілік жағдайында ұзақ мерзімді энергетикалық егемендікті қамтамасыз ету.
