Есептеуге тыйым салу 2019 жылдан бастап қолданылады. Қазір, Bloomberg басылымының мәліметінше, мұндай шоттарда заңды тұлғаларда (мемлекеттік компанияларды қоса алғанда) 6,11 трлн теңге және жеке тұлғаларда 3,49 трлн теңге орналастырылған.
Бұл мәселе осыған дейін үкіметте де көтерілген.
ҰЭМ Серік Жұманғарин Bloomberg басылымына берген сұхбатында банктердегі ағымдағы шоттар бойынша пайыздарды есептеуге тыйым салуды алып тастауды ұсынды. Ол елімізде 2019 жылы енгізілді.
Қазақстандық қаржыгер Ғалым Хұсайынов бұған дейін бірнеше рет ағымдағы шоттарға пайыздық кірісті есептеуге салынған тыйымды алып тастауды жақтаған болатын. Экономистің пікірінше, банктер осы шоттардағы қалдықтар есебінен қосымша өтімділік алады.
Бұдан басқа, банктерге табыс валюталық депозиттер бойынша мөлшерлемелерді шектейді. Хұсайыновтың пікірінше, осы жылдың 8 айында ғана банктер осы шектеулер есебінен 630 млрд теңге тапқан, бұл олардың таза пайдасының 38% -ын құрайды.
Сең қозғалды
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің басшысы Мәдина Әбілқасымова журналистермен кездескен кезде, карт-шотқа пайыздарды есептеу мәселесі бірнеше рет көтерілгенін айтты.
Оның айтуынша, ағымдағы шоттарға сыйақы есептеу халықтың ақшаны депозиттерде ұстауына кедергі келтіруі мүмкін. Сонымен қатар, қазір цифрландыруды ескере отырып, ақшаны карт-шоттан депозиттерге және кері аударуға болады.
Ұлттық банк пен ҚНДРА ағымдағы шоттарға пайыздық сыйақылар есептесек, бұл халықты депозиттерде ақша ұстауға ынталандыра түседі және ағымдағы шот пен депозиттің арасында ешқандай айырмашылық болмайды деп есептейді.
«Екіншіден, қазір цифрландыруды ескере отырып, өзіңіздің карт-шотыңыздан депозиттерге ақшаны өте тез аударуға, депозитте сақтауға және қажет болған жағдайда карт-шотқа ақша аударуға болады», — деп қорытындылады Мадина Әбілқасымова.
ҚНДРА басшысы бұл мәселені зерттеуді жалғастыруға болатынын, бірақ, әдетте, ақшаны ағымдағы шоттарда ұстайтындар аз екенін атап өтті.
ЕДБ өкілдері сыйақыны ағымдағы шоттарға қайтаратын болса, онда осы ақша үшін бәсекелесетін болатынын айтып жатыр
Еуразиялық банк басқармасы төрағасы Ляззат Сатиева журналистермен кездескен кездег банк секторы үшін ағымдағы шоттарға сыйақы есептеу жаңалық емес екенін айтыпты. 25 жыл ішінде кейбір өнімдер жұмыс істеді, содан кейін тыйым салынды, содан кейін қайтадан ашылады. Оның айтуынша, егер Қазақстанда ағымдағы шоттарға сыйақы есептеу енгізілсе, онда Еуразиялық банк төлейтін болады. «Қазір, егер енгізуді жоспарласақ, одан әрі жұмыс істейтін боламыз, өз өнімдерімізді дұрыс инженериялайтын боламыз» деп атап өтті Еуразиялық банк басшысы.
