Ұлттық банк төрағасының орынбасары Ақылжан Баймағамбетов банктер келесі жылы жеке тұлғаларға кредит беруді «салқындатуы» мүмкін екенін хабарлады. Бұл банктер халыққа кредит беру көлемінен белгілі бір капиталды резервтеуге тиіс болатын капиталдың контрциклдік буферіне қойылатын жаңа талапқа байланысты.
Капиталдың контрциклдық буфері барлық банктер үшін міндетті норма ретінде 2026 жылғы 1 сәуірден бастап енгізілетін болады. Банктер капиталға жеке тұлғаларға кредит беру көлемінің 2% мөлшерінде қаражат қалдыруға міндетті болады. Ұлттық банк төрағасының орынбасары Ақылжан Баймағамбетов бұл шара банктердің пайдасына әсер етпеуі тиіс деп есептейді. Ол Базель банктік қадағалау комитетінің өлшемдері негізінде енгізілді, ол ЖІӨ-ге экономикадағы кредиттердің белгілі бір айырмашылығы кезінде капитал буферін жандандыруды ұсынады.
Баймағамбетовтың айтуынша, банктерге капиталды 450-480 млрд теңгеге ұлғайтуға тура келеді.
«Банктерге осы талаптарды орындау үшін 12 айлық мерзім берілді. Ол 1 сәуірде аяқталады — осы уақытқа дейін банктер талаптарды орындауға тиіс болады. Бұл банктер халықты кредиттеу портфелінің ағымдағы деңгейіне резервке қоюы тиіс капитал көлемі. Бұл несиелендірудің төмендеуіне белгілі бір үлес қосады, яғни банктерге несие беру үшін капиталды көбірек резервтеу қажет болады. Олар несиелеу қарқынын төмендетпеуі мүмкін, бірақ оларға көп капиталды бұғаттауы қажет», — деп атап өтті Ақылжан Баймағамбетов.
Ұлттық банк басшысының орынбасарының айтуынша, мұндай шара банктердің табысы жоғары болғанша, олар үлкен капитал қорын жинақтауы үшін қажет. Дағдарыстық жағдай немесе құлдырау жағдайында оларда несиелендірудің бұрынғы деңгейін қолдау үшін капиталдан шығаруға болатын қаражат болады.
Баймағамбетовтың айтуынша, банктердің таңдауы — халыққа кредит беруді төмендетпеу үшін капиталды өсіру үшін өз пайдасынан қаражат бөлу немесе акционерлерге дивидендтерге көбірек пайда жіберу, бірақ кредит беру көлемі мен жылдамдығын азайту.
«Бұдан басқа, Қаржы нарығын реттеу агенттігі де жеке тұлғаларды несиелендіруді біршама салқындатуға бағытталған бірқатар шаралар қабылдауда», — деп атап өтті Ұлттық банк басшысының орынбасары.
Еске салайық, 2026 жылдың сәуірінен бастап елімізде халыққа кредит беру сегментіндегі тәуекел-мөлшерленген активтер көлемінің 2% -ына тең секторалдық контрциклдік капитал буфері енгізіледі.
