Каспий құбыр консорциумының (КҚК) Новороссийск порты аумағындағы теңіз терминалына жасалған шабуылдан кейін еліміздің Энергі министрлігі экспортқа арналған мұнай көлемін шұғыл түрде балама бағыттарға бұру туралы шешім қабылдады.
Үшінші рет
Бұған дейін «Кропоткинская» мұнай айдау станциясы мен Новороссийск маңындағы терминал кеңсесі шабуылға ұшыраған болатын. Баспасөз қызметінің ресми мәлімдемесіне сәйкес, порт капитанының өкімі бойынша шикізатты тиеу дереу тоқтатылды, ал барлық танкерлер оқиға аймағынан қауіпсіз қашықтыққа шығарылды. Жедел шаралардың арқасында консорциум қызметкерлері мен мердігер ұйымдар қызметкерлерінің арасында зардап шеккендер мен зардап шеккендердің алдын алу мүмкін болды.
Қазақстанға әсері
Қаржы университеті мен Ұлттық энергетикалық қауіпсіздік қорының сарапшысы Игорь Юшков «Газета.Ru» газетіне берген сұхбатында Новороссийсктегі Каспий құбыр консорциумына украиналық экипажсыз катерлердің шабуылы Қазақстанның, америкалық және еуропалық компаниялардың мүддесіне соққы болып табылатынын мәлімдеді. Оның айтуынша, КҚК 2025 жылы 74 млн тонна мұнай жөнелтуді жоспарлаған.
«Қазақстанда жер қойнауын пайдаланушылар аз табыс табады, себебі КҚК жүктемесінің басым бөлігі, яғни осы 74 тоннаның 60 млн тоннасынан астамы — Қазақстанның мұнайы. Қазақстан КҚК арқылы өзінен өндірілетін мұнайдың 80% -ға жуығын, өз экспортын экспорттайды. Бұл жерде үлкен сұрақ бар, Қазақстанға не болады? Ал бұл жер қойнауын пайдаланушы компаниялар негізгі салық төлеушілер болып табылады, яғни бұл Қазақстанға ең алдымен тікелей соққы. Ресейлік мұнай басқа бағыттарда да экспортталуы мүмкін, бірақ, тағы да олар онша көп емес. Ресей мұнайы КҚК бойынша әдетте 10-12 млн тоннаға жуық экспортталады», — деп басып айтты ол
Детонация кезінде авариялық сөндіру жүйелері іске қосылды, олар автоматты режимде магистральдық құбырларды бұғаттады. Алдын ала бағалау бойынша Қара теңізге мұнай өнімдерінің төгілуі болған жоқ. Экологиялық қауіпсіздікті толық растау үшін мамандар су сынамаларын іріктеуге кірісті және жағдайға тұрақты мониторинг жүргізеді. — Мұнай өндірудің тұрақтылығын сақтап, оқиғаның салдарын барынша азайту үшін министрлік экспорттық мұнай ағынын шұғыл түрде басқа маршруттарға бұру жоспарын іске қосқан.
Қазіргі уақытта жағдай Үкіметтің ерекше бақылауында.
КҚК баспасөз қызметі ВПУ-2 айлағының айтарлықтай зардап шеккенін мәлімдеп, қауіпсіздік толық қамтамасыз етілгенше, оның пайдалануға жарамсыз екенін жеткізді.
Ведомство өкілдерінің айтуынша, оқиға консорциум инфрақұрылымына жасалған үшінші шабуыл. Бұған дейін «Кропоткинская» мұнай айдау станциясы мен КҚК-ның Новороссийск қаласындағы әкімшілік кеңсесіне шабуыл жасалған еді.
Каспий құбыр консорциумы Қазақстан, Ресей, АҚШ және Батыс Еуропаның ірі энергетикалық компаниялары бірігіп жүзеге асырып отырған жоба. Осының арқасында қазақстандық Теңіз, Қашаған және Қарашығанақ кеніштерінен мұнай тасымалданып отыр. 2024 жылы КҚК арқылы 63 миллион тонна мұнай экспортталса, оның шамамен 74 пайызын шетелдік жүк жөнелтушілер («Теңізшевройл» («Шеврон»), «ЭксонМобил», «Қазмұнайгаз», «Эни» және «Шелл») құраған.
Бұған дейін мұнай-газ сарапшысы Олжас Байділдинов саяси салдарға назар аударған. «КТК-ға соққы — бұл Қазақстан экономикасына соққы ғана емес, референдум мен парламенттік сайлау өткізуді қоса алғанда, саяси жоспарларға да соққы болуы мүмкін. Акторлар бұл туралы ойлануы керек — жағдай әлдеқайда алаңдатарлық болуы мүмкін», дейді сарапшы.
