.. Кей кездері 100-200 пайыздан асып кетеді.
АҚШ нарығындағы біздің теңгемен есептегендегі бағасы 300 мың теңгеден аспайтын Apple iPhone 17 -нің біздегі нарықтық бағасы 750-800 теңгенің айналасы. Гуонжоудағы нарықтық құны 7 мың теңнің қол сағаты 40 мың тенге. АҚШ, Римнің сауда желілеріндегі құны 1 млн теңге тұратын бренд әйелдердің бренд қол сөмкелерінің біздегі бағасы 5-6 млн.
Ғаламтордың, цифрлы сауда жүйесінің мүмкіндігі Қытай нарығындағы емес, мұхиттың арғы бетіндегі тауар бағасы мен ішкі нарықтағы бағаның айырмашылығын алақандағыдай жайып салды.
Numbeo деректері бойынша, отандық дүкендердегі базалық заттардың бағасы табыс деңгейі анағұрлым жоғары елдерге қарағанда едәуір жоғары екені айтылады.
Экономист Арман Бейсембаевтың айтуынша, біздегі сауда саясаты тым бұлыңғыр. Түпкілікті құнға барлығы кіреді:
- кедендік баждар,
- салықтар,
- логистика және теңгенің әлсіреуі салдарынан қымбаттау.
Жоғары санатты технологияда қолданылатын микрошиптердің 90 пайызы Қытай мен Сигапурда шығарады. Осы екі ел осы мүмкіндігі арқылы әлемдік нарықтағы технологиялық трендке ықпал етіп отыр.
- Үндістан чиптерге деген әлемдік сұраныстың 5% -ын қамтамасыз етеді. Сарапшылардың айтуынша, логистика, инфрақұрылым және тиімділік бойынша әлемдік рейтингтердің жақсаруы, сондай-ақ жартылай өткізгіштер өндірісі үшін қажетті неғұрлым тұрақты электр желісі сияқты бірқатар басқа да факторлар Үндістанның әлемдік микрочиптер өндірісіне өз үлесін ұлғайту перспективасын нығайтты.
- Deloitte мәліметтері бойынша, 2026 жылға қарай бұл көрсеткіш смартфондардың, тұрмыстық техниканың неғұрлым кең таралуының және автоматты басқарылатын автомобильдер сияқты жаңа үрдістердің арқасында екі есе артуы мүмкін.
Қазақстанда жоғары технологиялардың осы саласының осындай перспективалы бағытын дамыту үшін әзірге барлық алғышарттар жоқ екені анық.
Бірақ, ең болмағанда, ең қымбат және күрделі проблемалардың бірі — тұрақты электр энергетикасы — шешуге тырысып жатыр.
Бірақ егер шынайы жоспар құрып, оны нақты ұстанатын болсақ, онда Қазақстан ең болмағанда Орталық Азияның маңызды техногигантына айналуы мүмкін.
« Біз жеңіл өнеркәсіп жағынан Қытай ғана емес, өзбек қырғыздардың алдына түсіп кете алмаймыз. Олар біздің нарықтан өз үлесін алып үлгірді. Қазір оларды ығыстырып шығару қиын. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның орталық Азияда ақпаратты технология орталығы атануына толық мүмкіндігі бар екенін жиі айтады. Алдағы мемлекет аралық келіссөздерде осы бағытқа назар аудару керек. Бізде электронды техникалар шығарамын деген инвесторлар біздің елге микрошиптер жасайтын технологиясымен бірге келсе, балаларымыздың оны іліп алып кететініне сенемін», дейді Арман Бейсембаев.
