Бір аптада ауытқу амплитудасы 13,8 теңгеге жетті, бұл ретте максимум (513,5 теңге) бір АҚШ доллары үшін ең төменгі 499,7 теңгеге ауыстырылды.
• Бір аптада орташа алынған бағам бір АҚШ доллары үшін 506,0 теңге деңгейінде қалыптасты, бұл теңгенің тез ауысуының тікелей дәлелі болды.
• Биржадағы өтімділік жоғары болды, ал айналым бейіні (орташа күндік көлемі 390,8 миллион АҚШ доллары) валютаның тұрақты ұсынысы мен ірі сатушылардың белсенді қатысуын көрсетті.
Қосымша қолдау факторлары:
• Brent маркалы мұнайдың бағасы экспорттық түсімнің тұрақты ағынын қамтамасыз ете отырып, барреліне 62-63 доллар дәлізінде тұрақты.
• Дамушы нарықтардың валюталарына жалпы қысым доллардың жаһандық индексі (DXY) құлдырағаннан кейін әлсіреді.
• Ұлттық банктің дәйекті ақша-кредит саясаты теңгелік активтердің нақты кірістілігін қолдайды, бұл инвесторлардың ұзақ мерзімді мүддесін бекітеді.
Экономисттер теңге динамикасының ресей рублімен тікелей қысқа мерзімді корреляциясы жоқ екенін, өйткені бағам қалыптастыру негізінен өтімділіктің меншікті ағындарының және ішкі саясат шешімдерінің ықпалымен қалыптасатынын ескертіп жатыр.
Болжам
Жыл аяғына дейін теңге кенеттен әлсіреп кетеді деген қауіпке негіз жоқ.
- Доллар бағамының теңгеге қатысты ағымдағы аптада 510 теңге белгісінен жоғары өсу тәуекелі теорияда бар, ең алдымен инфляцияның ең жоғары деңгейіне байланысты.
- Қазақстанның мемлекеттік бағалы қағаздарына айтарлықтай ағындар, сондай-ақ мұнайдың тұрақты бағасы іргелі қолдауды қамтамасыз ететінін ескеру қажет.
Қаржыгер Алмас Чукин айтып өткендей, теңге қайда қисайса да халықтың пікірі үш бағытта, бірі ары, бірі бері, бірі ортаға тартып қисайып жатады. Ұлттық банктің ресми болжамына құлаққа іліп жатқаны аз. Долларды 600-700 теңгелік аялдамаға апарып қойғысы келіп жүргендер тіпті көп.
Күнделікті басылымдардың төрін бермейтін, өздерін экономист деп есептеп, мәлімдеме жасап, пікірін оңды-солды таратып жүргендерді мен профанс деп есептеймін
Белгілі қаржыгер Әнуар Үшбаев осыдан бірер жыл бұрынғы сұхбатында елде пікіріне ден қоюға тұрарлық экономистер аз екенін, олар пікірін, көзқарасын баспасөзге жариялай бермейтінін атйқан болатын. «Күнделікті басылымдардың төрін бермейтін, өздерін экономист деп есептеп, мәлімдеме жасап, пікірін оңды-солды таратып жүргендерді мен профанс деп есептеймін. Нағыз экономист сөйлейтін жерін де, пікір айтатын ортасын да біледі» дейді Үшбаев.
АҚШ валютасы соңғы аптада 3,69 теңгеге қымбаттады.
Динамика сыртқы нарықтарда сақталып отырған шиеленісті және ел ішінде долларға деген жоғары сұранысты көрсетеді.
Биржалық ауытқулар аясында Қазақстанның айырбастау пункттері өз бағамдарын түзетті. Орташа алғанда долларды 510-512 теңгеден сатып алып, 513-514 теңгеден сатады. Еуроның құны да айтарлықтай алшақтықты көрсетеді: сатып алу 591-593 теңгеден, ал сату — 595-599 теңгеден жүзеге асырылады. Ресей рублі тұрақтырақ сатылады: оны 6,5-6,55 теңгеден сатып алады, ал 6,55-6,6 теңге диапазонында сатады.
Сарапшылардың айтуынша, валюта нарығына жаһандық экономикалық трендтер, соның ішінде АҚШ-тағы пайыздық мөлшерлемелер мен шикізат нарығындағы ауытқулар әсер етуде. Алдағы күндері бағам динамикасы құбылмалы болып қалуы мүмкін, ал соңғы тренд инвесторлардың көңіл-күйіне және сыртқы жаңалықтар аясына байланысты болады.
Доллар бағамын отқа да, шоққа да салып жатқан халықтың түпкі ойы бағамның тұрақтылығын қала йды. Белгілі қаржыгер Алмас Чукиннің сөзімен айтқанда тұрақтылықты қандай деңгейде қабылдау керектігі тағы да түсініксіз. «Бағамды нарық анықтайды және мүмкіндігінше оған тиюдің қажеті жоқ. Күндізгі немесе апталық жарылыстарды жұмсартуға немесе жұмсартуға, ұзын трендтерге ықпал етуге болатынын түсіну керек — әрекет етуге болады. Бірақ өткеннің қателіктерін қайталаудың қажеті жоқ. Біз белгіленген бағаммен ойнатып, 2015 жылдың апатты девальвациясын қолдан жасап алдық», дейді Чукин.
Қазір не болып жатыр?
Оның айтуынша, биыл теңгенің мінез-құлқының жалпы қисығы көп жылдық трендтерді қайталайды. «Сондықтан наурыз айынан кешіктірмей долларларды сатып алуға кеңес беруге болады. Адамдардың көпшілігі АЕК туралы ешқашан естімеген, АЕК-мен шатастырмау керек. Ұлттық банктің коммерциялық банктерге қоятын ең төменгі резервтік талаптары қарапайым тілде — банктер ҰБ-да сақтауы тиіс ақша резервін білдіреді. 2008-2010 жылдардағы дағдарыстан кейін көп жылдар бойы бұл МРТ ең аз болды. Қазір ҰБ нарықтың өтімділігін «құрғатуға» шешім қабылдады және қыркүйекте осы талаптарды көтерді, және тағы екі өсім 2026 жылдың көктемі мен күзінде болады» дейді Алмас Чукин.
Екінші маңызды өзгеріс ретінде сарапшы мұнай бағасының төмендеп бара жатқанына назар аударыпты.
« Бұл жерде РФ-ға санкциялық қысым жасалып жатқанда, мұнай бағасы өсуі керек еді. Бірақ керісінше болды. Бір жағынан ОПЕК өндірісті ұлғайтуды шешсе, екінші жағынан РФ мұнайды одан да үлкен дисконттармен сатады және нарықты бұзады» дейді сарапшы.
