Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов 2025 жылғы 15 желтоқсанда өткен брифингте «Лукойл» активтерін сату мүмкіндігі бойынша шешім қабылдау мерзімі қаңтар айының ортасына дейін ұзартылғанын хабарлады
Журналистер қараша айында «Лукойл» активтерін желтоқсан айының ортасына дейін сату мүмкіндігін шешу жоспары туралы хабарланғанын еске салып, келіссөздер қандай кезеңде жүріп жатқанын, сондай-ақ әлеуетті сатып алушыларды атауға бола ма деп сұрады.
Ол бұл мерзім АҚШ Қаржы министрлігімен белгіленгенін — ол 13 желтоқсанда болғанын атап өтті.
«Бүгінгі таңда мерзім қаңтардың ортасына дейін ұзартылды, сондықтан біз барлығымыз осы мерзімдердің аяқталуын және алдағы іс-қимылдарды асыға күтеміз. Үкімет бұл активтерді сатып алу жөнінде ешқандай келіссөздер жүргізбейді. Әлемде көптеген компаниялар қызығушылық танытатынын білемін. Күтейік. Бірақ Қазақстан Республикасының Жер қойнауы туралы кодекске сәйкес басым құқығы бар екенін және болашақта оны пайдаланамыз ба, жоқ па, оны шешеміз», — деді Ақкенженов.
2025 жылғы 6 қарашада Энергетика министрлігінің басшысы АҚШ Қаржы министрлігімен Қазақстан үшін санкциялық тәуекелдерді талқылады.
Үміткерлер қатарында кім бар?
«Қазақстанның мұнайы мен газы» Telegram арнасы осы активтерді сатып алатын үміткерелердің «шорт-парағы қалыптастырылғанын хабарлады.
• Gunvor («Кремльмен байланыс» себебінен АҚШ Қаржы министрлігінен мәмілеге келісім алмаған және жасалған өтінімді қайтарып алған швейцариялық мұнай трейдері);
• американдық Carlyle инвестициялық компаниясы (онда әр түрлі уақытта Буштың екі президенті де жұмыс істеді: аға және кіші);
• «ҚазМұнайГаз» («Самұрық-Қазына» басшысының мәлімдемесі бойынша тек қазақстандық активтердің болашағы туралы консультациялар жүргізеді);
• американдық Chevron;
• американдық ExxonMobil;
• БАӘ-нің Abu Dhabi National Oil Co (ADNOC) мемлекеттік компаниясы.
АҚШ Қаржы министрлігінің шешіміне сәйкес мәмілені жабудың соңғы мерзімі 2025 жылғы 13 желтоқсанға белгіленген. Сарапшылардың атап өтуінше, мұндай уақытша дәліз «екі кезеңді сценарийді» ықтимал етеді: алдымен жеткілікті ресурстары бар бір сатып алушы елеулі дисконт бойынша «Лукойл» шетелдік активтерінің барлық пакетін сатып алады, содан кейін пайданы белгілеп, оларды бөлшектеп сатады.
АҚШ «Лукойл» компаниясының активтерді сату жөніндегі кез келген мәмілесін бағалайтын болады
- Bloomberg, Chevron және ExxonMobil ирактық «Батыс Курна-2» жобасындағы «Лукойл» үлесін сатып алу мүмкіндігін зерттеуде,
- ал ADNOC компанияның Өзбекстандағы газ активтеріне қызығушылық танытуда.
- Reuters дереккөздері ExxonMobil Қазақстандағы активтерді де қарастыратынын, онда ол «Лукойлмен» бірге Теңіз жобасына қатысатынын нақтылады.
Егер мұндай жоспарлар расталса, Қазақстан үшін мүмкіндіктер терезесі айтарлықтай кеңеюі мүмкін. Атап айтқанда, әңгіме «Лукойлдың» Қарашығанақ консорциумындағы үлесі туралы болып отыр, ол Қазақстан сатып алуы мүмкін ең аз талап етілетін актив. Сарапшылар мұны делдалдар арқылы емес, тікелей және басым құқықты пайдалана отырып жасау қажеттігін баса айтады.
Сонымен қатар, РБК хабарлағандай, компания 27 шет елде ұсынылған. Он елде компания барлау және өндіру саласындағы жобаларды іске асырады.
Олардың ішінде:
• Әзірбайжан — Шах-Дениз кен орнын игеруге қатысу (19,99%).
• Ирак — соның ішінде әлемдегі ең ірі кен орындарының бірі «Батыс Курна-2» кен орнын игеру және өндіру.
• Қазақстан — Қарашығанақ (13,5%) және Теңіз (5%) жобаларына қатысу.
• Өзбекстан — Қандым-Хаузақ-Шаданы әзірлеу және Гиссар жобасы.
• Египет — Мелея (Лукойл алғашқы шетелдік өндіру жобаларының бірі, 24%), WEEM және WEEM Extension.
• Камерун — Этинде учаскесіндегі терең су жобасы (20%).
• Нигерия — OML-140 блогындағы терең су жобасы (18%).
• Гана — Тано блогындағы терең су жобасы (Deepwater Tano/Cape Three Points).
• Мексика — Аматитлан, сондай-ақ блоктар 10, 12, 28.
• БАӘ — Парсы шығанағындағы Ghasha концессиясында 5%.
• Конго Республикасы — Marine XII жобасында 25% қайраңда.
Үш елде «Лукойл» мұнай өңдеу зауыттары бар. Әңгіме Румыния (Petrotel Lukoil), Болгария («Лукойл Нефтохим Бургас») және Нидерланды (Zeeland МӨЗ-де 45%) туралы болып отыр.
АҚШ «Лукойл» шетелдік активтерін сату бойынша мәмілелерге рұқсат берді
Сондай-ақ LUKOIL Lubricants company Австрияда, Финляндияда, Румынияда, Түркияда, Қазақстанда май, майлау және басқа да техникалық сұйықтықтар шығарумен айналысады. Компанияның шетелде, оның ішінде АҚШ-та, Түркияда және Италияда ЖҚС-ның ауқымды желісі бар.
Бұдан басқа, «Лукойл» Каспий құбыр консорциумының ірі акционерлерінің бірі (12,5%) болып табылады.
Естеріңізге сала кетсек, 2025 жылдың 22 қазанында OFAC «Лукойл» ПАҚ-ын «Ресейдің энергетикалық секторына қысымды күшейту және оның соғыс жүргізу үшін табыс алу қабілетін төмендету» үшін санкциялық тізімге енгізді. OFAC «осындай сатуларды қолдау және Ресейді қаржыландыруды одан әрі жабу» үшін «Лукойлдың» өз активтерін Ресейден тысқары жерлердегі оқшауланбаған тараптарға сатуға тырысуы мүмкін екенін біліп «,» Лукойлға «лицензия берді.
