Бірақ ірі бизнес тарапынан сұраныс тоқтаған жоқ. Банктер бұл үрдісті мемлекеттік жеңілдетілген несиелеу бағдарламаларының қайта жандануымен байланыстырып отыр.
2024 жылдың IV тоқсанында кредиттеу бойынша банктер арасында жүргізілген сауалнамаға екінші деңгейлі 19 банк қатысты. Сауалнаманы Ұлттық Банк тоқсан сайын несиелік ресурстарға сұраныс пен ұсыныстағы өзгерістерді бағалау мақсатында жүргізеді.
Кейбір банктер бірнеше инвестициялық жобаның іске қосылғанын хабарлаған. Ірі бизнес тарапынан несие өтінімдердің саны 9%-ға өсіп, 214-ке жетті, алайда орташа өтінім мөлшері 13%-ға төмендеп, 8,8 млрд теңгені құрады.
Шағын және орта бизнес сегментінде қаржыландыруға сұраныстың артуына банктер ұсынған жаңа онлайн-өнімдер мен жеңілдетілген несиелеу шарттары әсер етті. Шағын бизнестің кредиттік өтінімдерінің жалпы саны 10%-ға артып, 930 мыңға жетті, ал орта бизнес бойынша бұл көрсеткіш 2%-ға өсіп, 4,7 мыңды құрады.
Қаржы институттары ірі бизнес кредиттерін мақұлдау коэффициентінің 60%-ға дейін артқанын, ал орта бизнес бойынша бұл көрсеткіш 41% деңгейінде тұрақты қалғанын және шағын бизнес несиелерін мақұлдау деңгейінің 33%-ға дейін төмендегенін атап өтті.
Ипотека, тұтынушылық және автонесие
Төртінші тоқсанда ипотека және автокредиттерге сұраныс артып, тұтынушылық несиелерге қызығушылық төмендеген.
Банктер ипотекаға деген сұраныстың артуын құрылыс компанияларымен серіктестіктің жалғасуы және жаңа өнімдердің іске қосылуымен байланыстырды. Дегенмен, кейбір банктер ипотекалық портфельді ұлғайтпау үшін кепіл талаптарын күшейтті. Нәтижесінде ипотекалық өтінімдердің жалпы саны 5%-ға өсіп, 228 мыңға жетті.
Есесіне тұтынушылық несиеге деген сұраныстың төмендеуі байқалды. Сарапшылар мұны пайыздық мөлшерлеменің өсуімен және кепілге қойылатын талаптардың қатаңдауымен түсіндіреді. Тұтынушылық несиеге түскен өтінімдер саны 16%-ға қысқарып, 40,8 мыңды құрады.
Кепілсіз қарыздарға дегенн сұраныстың азаюы III тоқсанда енгізілген реттеуші өзгерістермен байланысты болды. Кепілсіз кредиттерге өтінімдер саны 20,2 млн-ға жетіп, өткен тоқсанмен салыстырғанда 2%-ға азайды. 2025 жылдың I тоқсанында банктер автокредитке сұраныс артады деп күтеді. Банктердің пікірінше, ипотекалық қарыздар мен кепіл арқылы берілетін тұтынушылық қарыздар бойынша сұраныс аздап төмендейді, ал кепілсіз қарыздар бойынша сұраныс 2024 жылғы ІV тоқсан деңгейінде қалады.
